Faktem jest, że dzieci z reguły przechodzą chorobę wywoływaną wirusem SARS-COV-2 lżej niż dorośli oraz rzadziej się zrażają. Bezobjawowy lub łagodny przebieg zakażenia nie oznacza jednak braku powikłań – coraz częściej obserwuje się u najmłodszych pacjentów PIMS, czyli zespół pocovidowy u dzieci. Powikłania po covidzie mogą być nieznaczne, ale mogą rozwinąć się w bardziej skomplikowane zespoły zapalne. Co robić w przypadku podejrzeń powikłań po COVID u dzieci?

Czym jest PIMS i jak go rozpoznać?

Warto pamiętać, że na PIMS, czyli zespół pocovidowy, chorują nie tylko dzieci w wieku wczesnoszkolnym, lecz nawet te najmłodsze. Ponieważ zakażenie koronawirusem u niemowląt okazuje się często bardzo niebezpieczne, a wszelkiego rodzaju zmiany zapalne w płucach, które jeszcze nie zdążyły się do końca rozwinąć, mogą być groźne dla zdrowia i życia dziecka, należy szczególnie uważać na proces rekonwalescencji i obserwować dziecko, by wykluczyć PIMS.

Co to PIMS?

PIMS to Pediatric Inflammatory Multisystem Syndrome, czyli zespół powikłań po COVID u dzieci. W języku polskim tłumaczy się go jako wieloukładowy zespół zapalny. Głównym przyczynkiem do rozwinięcia się PIMS jest specyficzna reakcja układu immunologicznego dziecka na wirusa, która pojawia się nie od razu, a po dwóch do czterech tygodni od momentu zakażenia. Należy podkreślić, że PIMS może pojawić się także u dzieci, które przeszły zakażenie całkowicie bezobjawowo. Choć zespół może przypominać infekcję, to nie jest w żaden sposób zakaźny.

Jakie są objawy PIMS?

Do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów PIMS należą:

• wysoka gorączka;
• silny ból brzucha;
• dolegliwości żołądkowe, biegunka, wymioty;
• wysypka (najczęściej w formie różowych, przypominających pierścienie plam, jednak nie jest to zasadą)
• zapalenie spojówek (z zaczerwienieniem oczu, ale bez wydzieliny)
• wysuszone, czerwone usta (spierzchnięte);
• zmiany na języku (mocny, czerwony kolor, mogą wystąpić drobne krostki);
• obrzęk kończyn górnych i dolnych;
• osłabienie organizmu;
• powiększone węzły chłonne;
• ból głowy, karku, szyi;
• ból gardła.

COVID powikłania u dzieci – jak przebiega PIMS?

Nie wszystkie objawy, które wymieniliśmy powyżej, muszą się pojawić, by zdiagnozowanie PIMS było możliwe. Zarówno koronawirus u dzieci, powikłania po nim, jak i proces rekonwalescencji u każdego dziecka wyglądają inaczej. Objawy PIMS mogą pojawiać się w kolejnych dniach choroby, a jej przebieg ocenia się na skali od łagodnego do ciężkiego (nie ma zasady, jak groźne powikłania mogą wystąpić po lekkim czy ciężkim przejściu choroby). Ze względu na specyfikę PIMS, powikłania po COVID u dzieci mogą dotykać różnych układów ciała (stąd nazwa). Ból brzucha czy biegunka wiążą się z układem pokarmowym, z oddechowym – kaszel i duszności, neurologicznym – senność i bóle głowy. Szczególnie problematyczny może być układ krążenia: zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie, a także nieuregulowane tętno mogą prowadzić do poważnych powikłań, także związanych z pracą serca. Istnieje ryzyko omdleń i krwawienia.

Jak diagnozować PIMS?

Jeśli w badaniach laboratoryjnych zostaną wykazane m.in.: obniżenie stężenia limfocytów, stan zapalny, a także zaburzenia jonów i białek, zaleca się dalszą diagnostykę. Co ważne, każde dziecko z wykrytym PIMS powinno zostać skierowane do szpitala ze względu na wysokie ryzyko. W celu diagnozy powikłań po COVIDzie u dzieci lekarz może zalecić:

• test lub wymaz w kierunku obecności wirusa SARS-CoV-2;
• badania krwi i moczu;
• wymazy z gardła;
• EKG, ECHO serca.

Na stronie pacjent.gov.pl można znaleźć informacyjny PDF dotyczący postępowania z dzieckiem z PIMS – https://przegladpediatryczny.pl/files/4305.pdf

Zachęcamy także do zapoznania się z artykułem zawierającego informacje, jak dzieci przechodzą covid.