Do pewnego momentu w życiu dziecka jesteśmy dla niego najważniejszymi osobami, wyrocznią i lustrem, w którym mogą się przejrzeć. To od nas w dużej mierze zależy, czy będzie ono czuć się doceniane, czy zbuduje poczucie własnej wartości i pewność siebie. Jak chwalić dziecko, żeby zachować autentyzm, robić to mądrze i pomóc dziecku w samorealizacji?

Chwalenie dziecka – dlaczego to takie trudne?

Niestety nadal dużo łatwiej przychodzi nam wyłapywanie i podkreślanie tego, co nasze dziecko zrobiło niepoprawnie lub wbrew naszym oczekiwaniom. Chwalenie dziecka nie jest zakorzenione w naszej kulturze. No może płytko. Kiedy coś nam się udaje, to uznajemy to za normę. A po co mówić o czymś, co jest zwykłe?

Po pierwsze trzeba uzmysłowić sobie, że dziecko jest w procesie uczenia się. Gdy podejmuje próbę zrobienia czegoś, to nie jest to dla niego normą, ale często wyzwaniem, a nawet dużym stresem. Dostrzegając jego starania i zaangażowanie sprawiamy, że kolejną próbę podejmie dużo chętniej i dużo pewniej, a tym samym szybciej dotrze do obranego celu i będzie miało większą satysfakcję z sukcesu. Chociażby dlatego chwalenie jest takie ważne. Zatem jak mądrze chwalić dziecko?

Pochwała a ocena

Niektórzy rodzice uważają, że odrobili już swoje zadanie domowe pod tytułem: chwalenie dziecka. Mówią mu często, że jest super, biją brawo przy każdym rysunku, czy nadużywają słowa “świetnie”. Takie reakcje, nie wnoszą niestety wiele w życie dziecka. Nie są konkretne i dziecko nie wie, co tak naprawdę wzbudza w nas zachwyt.

Często rzucamy też te słowa w przerwie między codziennymi czynnościami, nie poświęcając dziecku czasu. Tak naprawdę nie zwracamy uwagi na to, co maluch nam pokazuje lub o czym mówi. Aż w końcu dziecko głuchnie na takie pochwały. Stają się one bezwartościowe. Co więcej – gdy dziecko wcale nie myśli, że dana praca jest “świetna” a ocena “super”, będzie miało wrażenie, że rodzic go tak naprawdę nie zna i się nim nie interesuje, albo że to sam rodzic nie ma wiedzy, co jest świetne. Wbrew temu, co nam się często wydaje – chwalenie dzieci nie polega na mówieniu mu wyłącznie pozytywnych słów.

Jak chwalić dziecko?

Oto kilka bardzo ważnych zasad, którymi warto kierować się, gdy chwalisz dziecko.
1. Nie kłam. Nie chodzi o to, żebyś dziecku wypunktował, co ci się nie podoba. Możesz to pominąć lub skupić się na tym, co dziecku wyszło lepiej.
2. Bądź konkretny i dostosuj pochwałę do wieku dziecka.
3. Podkreślaj postępy dziecka w danej dziedzinie, ale nie na zasadzie porównań z poprzednimi, gorszymi pracami, bo stracisz na autentyczności. Unikaj słów: “no w końcu”, “nareszcie”, “tyle czekałem”.
4. Bądź pozytywny, unikaj ukrytej krytyki. Opisuj to, co widzisz, swoje uczucia z tym związane i odnieś się do dziecka, na przykład podkreślając, że jesteś dumny, a nawet lepiej – że dziecko może być dumne z siebie .
5. Udzielając pochwały, skup się na dziecku. Odłóż telefon, odwróć wzrok od telewizora. Jeśli dziecko zainwestowało dużo czasu w zrobienie czegoś, podkreśl to.
6. Gdy dziecko jest starsze, to zanim je pochwalisz, zapytaj, co ono sądzi na temat swojej pracy, co mu się w niej podoba. Nastolatek jest gotowy na to, żeby usłyszeć, że coś może robić lepiej i chętniej posłucha naszych opinii, o ile nie wybrzmią, jak jedyne słuszne rozwiązanie.

I pamiętaj: we wszystkim, co robi twoje dziecko, można znaleźć coś wartego pozytywnych słów. Jeśli jesteś szczery i robisz to dobrze, wychowasz spełnionego człowieka, który sam będzie w stanie ocenić, co robi źle, a za co może się pochwalić.

Ważne jest także spędzanie czasu z dziećmi. Sprawdź najlepsze gry planszowe dla dzieci – to świetny sposób na wspólną zabawę i budowanie relacji!